مباحثه ­ای پیرامون طرح موسوم به سرا

مباحثه ­ای پیرامون طرح موسوم به سرا

// متن زیر مباحثه­ای بود با یکی از جوانان مبدع و مبلغ طرح موسوم به سرا (سازوکار پیشنهادی شورایعالی سیساتگذاری اصلاح طلبان برای انتخابات بمنظور تهیه فهرست های انتخاباتی) در تاریخ یکشنبه اول دیماه 1398 در یکی از گروه ­های تلگرامی سیاسی که عملا تبدیل شد به مناظره­ای اتفاقی بین ایشان و بنده بعنوان یکی از منتقدان این سازوکار.//

از آنجا که در این گفتگوی صریح و بی پرده مطالب و مباحث مهمی در این مباحثه رد و بدل شد که بعضا در مقالات دوگانه پیشین نگارنده در انتقاد به این طرح مطرح نشده بود، بر آن شدم تا ضمن امانتداری، بدون نام بردن از طرف مقابل بحث برای رعایت موازین اخلاقی اقدام به ثبت و ضبط و انتشار آن در وبلاگ شخصی خویش بمنظور حفظ این مطالب نمایم.

نقطه آغاز بحث البته، انتقاد طرف مقابل و مطلبی بود که ایشان به درستی در مورد لزوم علمی بودن جامعه آماری و روش صحیح نمونه گیری برای افکارسنجی مطرح نمودند که این صحبت در نظر نگارنده با ساختمان حاکم بر طرح موسوم به سرا که ایشان آن را ابداع و تبلیغ میکرد در تضاد بود. همین منافات صحبت­های ایشان با منطق طرح سرا موجب آغاز این مباحثه شد:

****

جواد سلیمانی: سلام. قصد ورود به بحث رو نداشتم ولی چون حرف از روشهای نمونه گیری و جامعه آماری علمی شد و شما به درستی عمار ملکی رو به همین خاطر نقد کردید خواستم یادآوری کنم که جامعه آماری طرح سرا هم با همین اشکال مواجه بود.

مبدع و مدافع طرح سرا: سرا یه پرایمریِ درون‌جبهه‌ایه و اساسا ادعای اینکه نظرش به نظر همه ایرانیان قابل تعمیمه رو نداره. صرفا گزینش نامزد رو از شیوه‌ی اندک‌سالارانه و ناشفاف فعلی به انتخاب دموکراتیک‌تر و شفاف‌تر ده‌ها هزار اصلاح‌طلب کشور تغییر میده و شکل‌گیری‌اش لازمه‌ی انتخاب دموکراتیک اعضای شورای عالی و گام اول ممکن برای دموکراتیک‌تر شدن پرایمری‌های بعدی است.

جواد سلیمانی: جدای از مغالطات کلامی، سرا میخواست با اون جامعه آماری غیرعلمی، نه نظر مردم ایران بلکه نظر اصلاح‌طلبان و مردمی که به اصلاحات معتقد بودند رو در مورد نامزدهای این جبهه بسنجه که برای چنین ارزیابی ای هم چنین جامعه آماری ای غیرعلمی بود. مکانیزم درختی برای این نمونه‌گیری غلط هم قرار بود با اعضای کنونی شعسا بعنوان لایه اول انجام بشه.

طبیعتا این مکانیزم با چنین لایه اولی بعنوان بیس نه برای انتخاب اعضای شعسا و نه برای پرایمری مطلقا دموکراتیک نبود و کاملا غیر علمی بود.

مبدع و مدافع طرح سرا: سرا نظرسنجی عمومی نیست. یک گامه به سمت شفاف و دموکراتیک‌تر شدن انتخاب نامزدها (از ۱۰ نفر به ده‌ها هزار نفر شامل همه اعضای همه احزاب اصلاح‌طلب و اصلاح‌طلبانی که لااقل  یک معرف اصلاح‌طلب دارند) و ظرفیت عضویت همه فعالان اصلاح‌طلب کشور رو داره و لازمه‌ی اصلاح شعسا است که فعلا تنها نهاد اجماع‌ساز مورد پذیرش احزاب اصلی و رهبران اصلاح‌طلبانه. پیشنهاد عملی بهتری که اولا بتونه مورد اجماع و تصویب همه اصلاح‌طلبانی که فعلا در شعسا جمع شده‌اند قرار بگیره و‌ثانیا جلوی عضویت ارتش‌های سایبری و فیک رو بگیره و ثالثا شفاف‌تر و دموکراتیک‌تر باشه روی میز نیست. بدیل این طرح همونه که مثل قبل ۱۰ نفر لیست رو پشت در بسته ببندند و بقیه طرح‌ها یا کمتر شفاف و‌ کمتر دموکراتیک‌اند یا ناممکن‌اند در زمین واقعی سیاست در ایران و در این دوره دست‌نیافتنی. سرا اگه احیانا اجرا بشه اتفاقا گام بلندیه به سمت شفاف و دموکراتیک‌تر شدن انتخاب نامزدها و اینکه فقط کسانی وارد لیست بشن که از نظر اکثر فعالان اصلاح‌طلب هر شهر (بیش از ۵۰ درصد) نامزدهای به قدر کافی خوب‌اند و حضور به هر قیمت و با هر نامزدی نباشه، حتی اگه لیست خالی بمونه.

جواد سلیمانی: اول اینکه سرا بالذات قرار بود طرحی باشه برای نظرسنجی از بدنه اصلاح‌طلبان و هواداران این جریان در مورد کاندیداها.

ثانیا این گام با هدف شفافیت و دموکراتیزه کردن تهیه فهرست در مسیر اشتباهی برداشته شده بود چرا که بدنه نظرسنجی شونده بواسطه همون لایه اول کانالیزه انتخاب میشد.

در جمعی هم گفتم که اگر فرضا قریش هم برای انتخابات مجلس حجاز میخواست با این طرح، فهرست مشترک ببنده و رسول‌الله هم عضو شعسای قریش میبود، بواسطه لایه اول بودنش نمی اومد سهم بنی هاشم رو به فرضا بنی مخزوم بده و لایه دومش رو با همون بنی هاشم پر میکرد چه برسه به نمایندگان احزابی در شعسا که کلیه اعضای حزب و خانواده ها و آشنایانشون به زحمت لایه دوم و سوم رو پر میکنه و منطقی نیست براشون که سهمیه ها و بال هاشون رو با رقبا پر کنند.

جوانانی که این طرح رو ارائه دادند و حتی از بین الگوریتم های رای بدیل، روشی رو انتخاب کردند که امکان رای دهی تاکتیکی رقبا رو محدود کنه اگر تجاهل العارف نمی ورزند قطعا چشم بر این اشکال بزرگ بستن که دقیقا با این طرح به جای نامزدها رای دهنده ها تاکتیکی و توسط لایه های بالاتر قابل چینش هستند.

 دموکراسی از اساس بر پایه عدم اعتماد بر بالادستی ها شکل گرفته و اصل تفکیک قوای مونتسیکو هم برای همین بوده. طرح سرا بواسطه قدرتی که به اعضای لایه اول میداد و امکان چینش و کانالیزه کردن رای دهنده ها از اساس با همین مشکل مواجه بود.

در مورد ظرفیت عضویت هم که قبلا در زیتون عرض کردم حتی اگر ظرفیت با بال های بیست تایی محدود باشه و شعسا تصمیم بگیره اعداد یست تایی رو بیش از 100 تا هم کنه که نهایتا جامعه آماری چند ده میلیون بشه باز بواسطه امکان گزینش لایه های بالاتر، حجم زیادی از ظرفیت خالی خواهد موند و یا با اقوام و همون فیکهایی که اعتقادی به اصلاحات ندارند پر خواهد شد و به مقصود نخواهد رسید. بعبارتی طرح از اساس کلاینتالیسم رو ترویج خواهد داد و قانونی خواهد کرد.

نکته بعدی اینکه طرح سرا که نه فرصت اجرایی شدن یافت و نه اجازه‌ای دریالت کرد برای اجرایی شدن. اگر به اصطلاح هیوم قرار بود این طرح مرده به دنیا بیاد چرا یک دیو ناقص الخلقه ساختند دوستان و جوانان شعسا که اعتماد عمومی رو بیشتر نسبت به این حریان از بین ببره چرا یک طرح دموکراتیک و کامل و یک فرشته به دنیا نیاوردند که اگر هم اجازه اجرایی شدن نمی یافتند حداقل نگرش مردم نسبت به مادر این طرح های مرده منفی نمی شد...

نکته آخر اینکه دوقطبی سازی سعادت و شقاوت و سیاه و سفید برای افزایش اقبال عمومی به این طرح دیگر جوابگو نبود و الان هم نیست یا این طرح یا انتخاب پشت درهای بسته با یک جمعیت 10 نفره، یک دوقطبی کاذب است که خود دوستان شعسا که به تعبیر شما با اکثریت قاطع تصویبش کردند ترویج میدهند وگرنه طرح دموکراتیک جایگزین با هزینه‌های کمتر بسیار است و اگر دوستان نمیتوانند چنین چیزی رو عرضه کنند بخاطر حفظ اختیارات خودشان است که در طرح سرا این اختیارات برایشان تا حدود زیادی محفوظ مانده و یقینا این عزیزان بر سر طرح سرا بهمین دلیل به اجماع رسیدند.

(طرح دموکراتیک جایگزین سرا بصورت بومی سازی سده و برای ایران توسط فقیر و دوستم جناب رضوی فقیه نگارش شده و در کتاب مشترک ما که در دست انتشار است امده که بعنوان تنها یکی از روشها و طدح های شدنی جایگزین سرا معرفی شده برای پایان دادن به افسانه دوگانه سرا یا سازوکار قبلی... که البته بصورت مقاله بعد از انتشار کتاب و بعد از انتخابات منتشر خواهد شد)

مبدع و مدافع طرح سرا: نقدهایی که اینجا و در یادداشتون طرح کردین نشان می‌ده از جزئیات طرح سرا بی‌خبرید. و اساسا اینکه قبل از تصویب جزئیات و اطلاع ازش نقد تفصیلی مبتنی بر اطلاعات اشتباه بنویسیم مصداق نقد دقیق و منصفانه نیست. بر خلاف آنچه می‌فرمایید سرا نظرسنجی باز نیست. یه پرایمری در میان اعضای احزاب و کسانیه که با چند شرط و تایید بقیه اعضا اصلاح‌طلبی‌شان احراز می‌شود. سرا اساسا برای اجرا نشدن پیشنهاد نشده و یه طرح آرمانی تحقق‌نیافتنی نیست بلکه با توجه به مجموع شرایط نهادی اصلاح‌طلبان گام بلندیه به سمت شفاف و دموکراتیک‌تر شدن انتخاب نامزدها که بتونه توسط نهاد اصلی گزینش لیست واحد (شورای عالی) اجرا بشه و مورد اجماع قرار بگیره و به همین دلیل هم بعد از رایزنی‌های زیاد تونست به تصویب برسه و مورد حمایت رهبران و بیش از ۱۵ حزب اصلاح‌طلب و ده‌ها چهره‌ی پیشروی این جریان قرار بگیره. پیشنهادات دیگری که می‌فرمایید اساسا توسط کسی طرح نشده و مورد حمایت حزبی قرار نگرفته و احزاب اصلاح‌طلب هم قاعدتا نمی‌تونن به چیزی که هنوز منتشر و طرح نشده رای بدن. بدیل عملی و روی میز سرا همان راه اندک‌سالارانه‌ی قبلیه. برای جلوگیری از نفوذ فیک‌های سایبری لاجرم نیازه که مثل همه‌ی پرایمری‌های بسته یا نیمه‌باز در کشورهای مختلف یه لایه اول مورد قبول اون جریان سیاسی ‌وجود داشته باشه و برای این لایه اول موردِ اجماع اساسا شورای عالی، علی‌رغم همه نقدهایی که بهش داریم، بدیلی نداره. برای اصلاح شورای عالی و دموکراتیک کردنش هم شکل‌گیری سرا پیش‌نیازه. با این حال رای کسی که در لایه اوله با لایه‌های بعد هم‌وزنه و ظرفیت سامانه در حدیه که حتی بزرگ‌ترین احزاب هم نمی‌تونن شاخه‌شون رو کامل پر بکنن و فرض اشتباهیه که همه اعضای شورای عالی به یک میزان می‌تونن افرادی رو عضو سامانه کنن. هر چه نفوذ اجتماعی بیشتری داشته باشن بخش بیشتری از ظرفیت رو پر می‌کنن و هیچ فعال اصلاح‌طلبی از سامانه جا نمی‌مانه. عضویت در سرا هم شرایطی داره که مانع عضویت فیک‌ها و لشکرکشی می‌شه. پیشنهادات دیگه ظرفیت اینکه در این شرایط به عنوان راه اصلی و مورد اجماع گزینش لیست واحد این جریان قرار بگیره رو نداره. همین پیشنهاد سرا که مورد تصویب شعسا و مورد حمایت رهبران اصلاح‌طلب قرار گرفته هم شاید در شرایط جدید بعد از اعتراضات ابان‌ماه امکان اجرا و تحمل شدن توسط نهادهای امنیتی رو پیدا نکنه. پیشنهادی که می‌گین جناب رضوی‌فقیه دارن هم هر وقت منتشر شد و تونست حمایت لااقل چند حزب اصلاح‌طلب رو جلب بکنه میشه درباره مطلوبیت و اجرایی بودنش گفتگو کرد. فعلا که منتشر نشده و موضوع بحث نیست.

جواد سلیمانی: البته فارغ از کلی گویی های شما، صحبتهای اینجای من پاسخی بود به مغالطات شما و نقدهای ما در یادداشتهای دوگانه هم (که با صحبتهای اخیرتان حدس میزنم یادداشت ثانوی ما را نخوانده اید) نه بر اساس بی اطلاعی از جزئیات و بلکه با آگاهی کامل از جزئیاتی بود که دوستان شما ارائه داده بودند و با پروپاگاندا سعی در جاانداختن آن داشتند. از این رو معتقدم ساختمان ناقص و غیردموکراتیک طرح که به تفصیل توسط هوادارن تشریح شده با هیچ بزک و جزئیاتی دموکراتیک نخواهد شد.

در مورد تفاوت نظرسنجی با پرایمری محدود و ... هم گمان کنم منظورم را رسانده‌ام و شخصی ثالث می‌تواند قضاوت کند که آیا شما سفسطه میکنید یا اینکه بنده متوجه نیستم و از ماجرا پرتم...

صحبت من واضح است: کسی نباید با یک طرح سرابگونه، رندانه نام جبهه اصلاحات را به انحصار طیفی دستچین شده در بیاورد و به اسم پالایش و به بهانه لشگر فیکها و با ترساندن وسواس گونه ی بدنه، یک جنبش مردمی برای اصلاح را از مردم دور کند. صحبت من این است که با این طرح ناقص تصمیمات فقط اسما به بدنه نسبت داده میشود در حالیکه تصمیم‌گیرها و مدیریت کنندگان تصمیمات همان اعضای لایه اولند و مسئولیت از اعضای شعسا ساقط میشود.

برادر، در انتخابات آذربایجان هم الهام علی اف یک رای دارد، یک شهروند عادی هم یک رای. اینکه در پرایمری سرا همه یک رای دارند جزء خصایص و ویژگی های دموکراتیک کننده آن نیست.

اینکه شما از یکسو بدیل سرا رو انتخاب غیر دموکراتیک کاندیداها توسط اعضای شعسا می دونید و از طرفی برای حجیت شعسا اجماع اعضای همون نهاد و سایر به اصطلاح شما رهبران این جبهه بر سر اون میدونید یک تناقض ذاتی در مغالطات شماست.

بنده صحبتی از طرح آرمانی نکردم و نگفتم طرح ارائه نشده من و سعید رضوی هم یگانه طرح عملی است که میشود بعنوان جایگزین ارائه داد بلکه منظورم این بود که اگر اندیشمندان و تئوریسین های شعسا و نزدیکانشان، هدفشان واقعا تفویض رهبری اصلاحات به مردم بود (و نه دغدغه رفع تکلیف و حفظ اختیارات بدون پذیرفتن مسئولیت؛) میتوانستند راهکارهای دیگری رو ارائه بدهند... از این رو موافقم که سرا از ابتدا برای اجرایی شدن طراحی شده بود؛ البته کاملا رندانه!